Column: Duurzaam wijn maken doe je in Zuid-Afrika zo, natuurlijk

Bregje van Weezel (47) woont samen met haar gezin in Kaapstad, Zuid-Afrika. Zij schrijft over haar belevenissen in het kleurrijke maar ook complexe land. In deze column deelt zij haar enthousiasme en kennis over de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie. Haar verhalen zijn niet te droog of te zwaar en deze column is geheel op haar (wijn-)lijf geschreven. Mocht je meer willen lezen over alles wat zij leuk vindt in Zuid-Afrika, dan kun je Bregje volgen op Instragram @vin_ik_leuk

Als eigenaar van een wijnhuis moet je van alle markten thuis zijn. Je verbouwt niet alleen druiven om daar wijn van te maken, maar bent tevens marketeer, verkoper, inkoper, bestuurder, weervoorspeller en ook nog eens professioneel natuurbeheerder. Dit bleek maar al te duidelijk toen ik bij Delheim’s “Christmas tree hack” aanwezig was.

Nederlands tintje

Het wijnhuis Delheim is een familiebedrijf met ‘n grote historie. De patriarch Michael ”Spatz” Sperling is een legende binnen de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie. Naast een van de eerste pioniers is hij ook een van de oprichters van de wijnroute in Stellenbosch. En er is een Nederlands tintje. Zijn vrouw Vera, al enige jaren weduwe, is van oorsprong Nederlands en woont nog steeds samen met hun oudste zoon en dochter op het prachtige 375 hectare bestrijkende estate met panoramische uitzichten over de Kaap.

Hacken

Op uitnodiging gingen we daar dus “hacken.” Tussen ons gezegd en gezwegen, ik had eigenlijk geen idee wat we precies gingen doen. Iets met dennenbomen, rond kerst, dus dacht dat we een mooie kerstboom zouden gaan uitzoeken. Dat we dat al om half zeven in de ochtend paraat moesten zijn, omdat het anders te warm werd, nam ik als vanzelfsprekend aan. Op de heenreis vroeg ik me wel ineens af of de spierwitte gymschoenen, die we voor de zekerheid hadden meegenomen, eigenlijk wel zo handig waren en of dat iets van een rugzak niet meer op z’n plaats was geweest dan m’n designer handtas. Mijn vermoedens bleken geheel juist, toen ik de andere deelnemers zag met stevig schoeisel en geheel bedekkende kledij. We gingen dennenbomen kappen, hoog in de velden met “sagies” die ik liever vlijmscherpe kapmessen noem.

Aanmaakblokken

Reden dat deze bomen verwijderd worden, is omdat deze niet alleen al het water opslurpen, wat voor de druivenranken bedoeld is, maar dat ze ook in geval van brand, het vuur razendsnel verspreiden. Soort van mega aanmaakblokken zijn het. Helaas hebben ze daar bij Delheim ervaring mee. Zo heeft een natuurbrand in 2016 enorme schade aan de wijnvelden toegebracht. Door het weghalen van de dennenbomen neem je het risico van die snelle verspreiding weg en komt er ook meteen meer ruimte voor de natuurlijke begroeiing, namelijk fynbos. Deze typische inheemse planten zijn in veelzijdigheid aanwezig en worden door Delheim actief geconserveerd. Wat geheel past in hun duurzame wijze van handelen en eerbied voor de natuur. En nog meer goed nieuws. Ook dieren zoals het Kaapse luipaard en de honingdassen zijn, gezien hun aanwezigheid, blij met de terugkomst van het fynbos. Wat trouwens wel weer vuur nodig heeft om zich te vermenigvuldigen. Maar wie niet?

Work-out met mooiste uitzichten

Met het doel voor ogen en duidelijke instructies, om de bomen zo laag mogelijk af te zagen, anders struikelen brandweermannen in geval van er weer over, gingen wij aan de slag. Waarbij wij werden getrakteerd op de mooiste uitzichten in het ochtendgloren. Was meteen ook een fikse work-out, al dat gezaag en gesjouw. Plus een goede oefening in het vertrouwen van je kinderen met vlijmscherpe messen. Die hoeven thuis nooit meer aan te komen dat ze hun eten gesneden willen hebben, nadat ik ze hele bomen heb zien omzagen.

In de natuur, voor de natuur

Van de grootste omgehakte boom konden we de jaarringen tellen. Acht ringen, dus acht jaar oud en gegroeid op de verschroeide grond na die brand van 2016. Maar nu door ons persoonlijk uitgeschakeld. Met een zeer tevreden gevoel en met wat kerstbomen voor thuis achter in het bakkie, reden we terug. We kwamen langs de wijnvelden, die nu allemaal vol in groei zijn en waar over een paar weken de oogst alweer van plaats vindt.  Als alles dus goed gaat. Want na deze ochtend werd mij maar al te duidelijk hoe machtig de natuur is én hoe afhankelijk je ervan bent. Maar ook hoe je met kennis erover, het ten positieve kan (proberen te) keren.

Ik vond het geweldig om in de natuur wat voor de natuur te doen. Wil je dat ook? Dat kan elke tweede zaterdagochtend vroeg bij Delheim in Stellenbosch. Mij herken je daar dan aan mijn camouflagepak.