Brand in de Zuid-Afrikaanse wijnlanden

Bregje van Weezel (47) woont samen met haar gezin in Kaapstad, Zuid-Afrika. Zij schrijft over haar belevenissen in het kleurrijke maar ook complexe land. In deze column deelt zij haar enthousiasme en kennis over de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie. Haar verhalen zijn niet te droog of te zwaar en deze column is geheel op haar (wijn-)lijf geschreven. Mocht je meer willen lezen over alles wat zij leuk vindt in Zuid-Afrika, dan kun je Bregje volgen op Instragram @vin_ik_leuk

Het waren deze week spannende tijden in en om Kaapstad. Een enorme natuurbrand bedreigde de wijnhuizen Buitenverwachting, Steenberg, Constantia Uitsig en Klein Constantia. Hoe kwam dat en hoe is het nu?

Aangestoken

Een natuurbrand is in de Kaap in principe niet vreemd. De inheemse begroeiing fynbos heeft zelfs van nature vuur nodig om zich te kunnen vermenigvuldigen. Alleen was de oorzaak van deze brand, dit keer allesbehalve natuurlijk. De brand, die begon in de bosrijke omgeving van Tokai, ten zuiden van Kaapstad, was op verschillende plekken moedwillig aangestoken. De brandweer heeft het vuur in eerste instantie onder controle gekregen. Totdat een paar dagen later de wind van richting veranderde en de temperaturen flink stegen. De boel vlamde in alle hevigheid weer op en het vuur verspreidde zich razendsnel over een uitgestrekt gebied. Via natuurgebied Silvermine naar Noordhoek tot aan Kalk Bay en Muizenberg aan toe. Ook wij zagen in Hout Bay het vuur over de berg heen komen.

Kick-ass brandweerlieden

De wijnhuizen hadden in ieder geval het geluk dat alle druiven veilig opgeborgen zaten in de wijnkelders. Want hier op het Zuidelijke halfrond, is de oogst van 2025 al achter de rug. Sterker nog de eerste sauvignon blancs zitten in de fles en staan in de schappen te stralen. Een ander groot geluk was, dat ze in de Kaap naast veel ervaring met natuurbranden, ook nog eens kick-ass brandweerlieden hebben. Deze helden, veel via vrijwillige organisaties, zijn dagen achter elkaar, zonder slaap of iets, onverschrokken aan het werk geweest. Hartverwarmend vind ik om te zien,hoe de gemeenschap de brandweer ondersteunt. Energiedrankjes, snelle maaltijden en oogdruppels worden massaal voor ze ingezameld.  Zelfs supermarkten doen daaraan mee. Allemaal om zo bij te dragen aan het zo snel mogelijk “containen” van de brand.

Firebreaks

Doordat de wind en dus ook het vuur steeds van richting veranderde, waren er een hoop angstige momenten. De aangebrachte “firebreaks” rond de wijnhuizen zijn uiteindelijk hun redding geweest. Deze stroken, waar alle begroeiing is weggehaald, zorgden ervoor dat het vuur zich niet verder kon verspreiden. Op de grens ervan werd, wanneer de blushelicopters niet aanwezig waren, met een soort van klappers het vuur tegen- en weggehouden, waardoor men ook niet ingesloten raakte. Wat ook geholpen heeft is dat de wijnhuizen elkaar onderling voorzagen van water én dat ze hun waterreservoirs ter beschikking stelden, waar de helicopters dan weer het bluswater uit konden tappen.

3.000 hectare

Pas afgelopen dinsdag was het vuur onder controle, maar er zijn nog steeds gevaarlijke brandhaarden die gemakkelijk weer kunnen opvlammen. Maar de verwachte regen biedt hopelijk soelaas. Er is zo’n 3.000 hectare aan natuur afgebrand. Gelukkig geen enkel (wijn-)huis. Deze bijzondere prestatie is geheel te danken aan de grootste inzet van de brandweer, met de volle ondersteuning van de gemeenschap. De letterlijke aanstoker hebben ze opgepakt. Die zit wel een tijdje binnen. Ondertussen gaan andere vrijwillige organisaties nu op zoek naar alle gewonden dieren. En we hebben nog meer geluk. Tijdens de aankomende winter zal het fynbos weer aangroeien.